10 mythes over zonnebrand

Schade door de zon is niet mogelijk bij winderig, bewolkt of fris weer.

ONJUIST: Ook bij winderig, bewolkt of fris weer kun je schade door de zon oplopen. Zonschade wordt veroorzaakt door ultraviolet (UV)-straling en niet door de temperatuur. In de zomer kan een koele of bewolkte dag een vergelijkbaar UV-niveau hebben als een warme, zonnige dag. Als het waait en je gezicht rood wordt, gaat het waarschijnlijk om zonnebrand en niet om een "windverbranding". Zoiets als een "windverbranding" bestaat namelijk niet.

Ook op bewolkte dagen is zonschade mogelijk, omdat UV-stralen door bepaalde wolken heen kunnen dringen. Soms kan de straling zelfs intenser zijn door reflectie op de wolken.

Bekijk de UV-index om het niveau van UV-straling te controleren.

Een zelfbruiner maakt de huid donkerder en beschermt zo tegen de zon.

ONJUIST: Een zelfbruiner verbetert niet het vermogen van je lichaam om zichzelf tegen de zon te beschermen. Je hebt dus nog steeds zonnebescherming nodig. Sommige zelfbruiners bevatten een zonnebeschermingsfactor (SPF), maar extra bescherming blijft noodzakelijk.

Zonnebescherming is niet nodig als je cosmetica met een SPF gebruikt.

ONJUIST: Tenzij de producten een SPF van 30 of hoger hebben, is het belangrijk om extra zonnebrandcrème aan te brengen onder je make-up als je langer aan de zon wordt blootgesteld. Bij langdurige blootstelling gebruik je een aparte zonnebrandcrème en breng je deze elke twee uur opnieuw aan, niet alleen 's ochtends.

Houd er rekening mee dat de meeste cosmetica geen bescherming bieden of slechts een SPF hebben die veel lager is dan de aanbevolen SPF 30.

Met SPF50+ kun je langer in de zon blijven dan met SPF30+.

ONJUIST: Geen enkele zonnebrandcrème is een ondoordringbaar schild, en zonnebescherming mag nooit worden gebruikt om langer in de zon te blijven.

Hoewel het verschil groot lijkt, biedt SPF50 slechts iets meer bescherming tegen UVB-stralen, die zonnebrand veroorzaken en het risico op huidkanker verhogen. Zonnebrandcrème met SPF30 filtert ongeveer 96,7% van de UV-stralen, terwijl SPF50 ongeveer 98% van de UV-stralen filtert. Het wordt aanbevolen om zonnebrandcrème met een SPF van 30 of hoger aan te brengen voordat je naar buiten gaat, en deze elke twee uur opnieuw aan te brengen, of na zwemmen, transpireren of afdrogen met een handdoek.

Veel zonblootstelling is nodig om een vitamine D-tekort te voorkomen.

ONJUIST: Het is niet nodig om jezelf bloot te stellen aan mogelijk schadelijke UV-straling om meer vitamine D aan te maken. Onderzoek toont aan dat langdurige blootstelling aan de zon de vitamine D-waarden niet verder verhoogt, maar wél het risico op huidkanker vergroot. Bij een UV-index van 3 of hoger maken de meeste mensen al voldoende vitamine D aan door slechts enkele minuten in de zon te zijn, bijvoorbeeld tijdens een wandeling naar de auto of de winkel.

In gebieden waar de UV-index in de winter lager is dan 3, kun je je vitamine D-waarden op peil houden door midden op de dag buiten te zijn en actief te blijven. Mensen met een hoger risico op een vitamine D-tekort zijn onder andere degenen met een zeer donkere huid, mensen met aandoeningen of medicatie die de opname van vitamine D beïnvloeden, mensen die om religieuze of culturele redenen hun huid bedekken, en mensen die nauwelijks of niet in de zon komen.

Denk je dat je risico loopt op een vitamine D-tekort? Bespreek dit dan met je huisarts.

Huidkanker is niet iets om je zorgen over te maken, want als het zichtbaar is, is het gemakkelijk te behandelen.

ONJUIST: De behandeling van huidkanker kan veel ingrijpender zijn dan alleen het verwijderen van een plekje. Het kan chirurgische ingrepen, chemotherapie en blijvende littekens omvatten. Bovendien kan huidkanker zich naar andere delen van het lichaam verspreiden. Elk jaar overlijden wereldwijd veel mensen aan de gevolgen van huidkanker.

Let goed op nieuwe plekjes of veranderingen in bestaande plekjes en raadpleeg direct je huisarts als je iets nieuws of verdachts opmerkt. Onthoud: voorkomen is altijd beter dan genezen.

Als je bruint maar niet verbrandt, hoef je je geen zorgen te maken over zonnebescherming.

ONJUIST: Een veilige manier van bruinen bestaat niet. Als je huid donkerder wordt, is dat een teken van schade aan de huidcellen, zelfs als er geen roodheid optreedt.

De huid wordt donkerder als een verdedigingsmechanisme, omdat UV-stralen levende huidcellen beschadigen. Ook als je gemakkelijk bruint, loop je nog steeds risico op huidkanker en is zonnebescherming essentieel.

Alleen zonneaanbidders kunnen huidkanker krijgen.

ONJUIST: Overmatige blootstelling aan de zon gebeurt niet alleen wanneer je bewust probeert te bruinen. In een omgeving met een hoge UV-index, zoals in Nederland tijdens de zomer, kunnen we gevaarlijke niveaus van UV-straling oplopen tijdens alledaagse activiteiten zoals buiten werken, tuinieren, de hond uitlaten of een picknick. Deze blootstelling aan de zon stapelt zich over de tijd op en vergroot zo het risico op huidkanker.

Je kunt niet verbranden door een raam, zoals in de auto.

ONJUIST: Je kunt wel degelijk verbranden door een autoruit. Het ongekleurde glas dat vaak wordt gebruikt in zijruiten van auto’s vermindert de doorgang van UV-stralen, maar blokkeert deze lang niet volledig.

Dit betekent dat je alsnog kunt verbranden als je langere tijd naast een ongekleurde zijruit zit terwijl de UV-straling hoog is. Nog vaker raken mensen verbrand in auto’s met open ramen, waar ze worden blootgesteld aan hoge niveaus van UV-straling.